Díli, yokalaumedia.com (20/05/2023) – Timor-Leste nu’udar nasaun ida ne’ebe mak foin restaura nia indepedénsia iha dekada rua ba kotuk, maibe experiente ona iha demokrasia.

Iha sexta-feira ne’e Comisaun Nasional Eleisaun (CNE) organiza seminario Internasional ida iha Novu Turizmu nune’e bele fahe matenek balun ne’e órgaun eleitoral timor-oan sira adkiri ba observador sira husi nasaun CPLP no ASEAN hodi  hametin demokrasia iha komunidade no regiaun.

Iha abertura, Presidente Repúblika Ramos Horta, fahe Timor-Leste nia modelu demokrasia ba partisipante internasional sira ne’ebe mai hodi observa realizasaun Eleisaun Parlamentar tinan 2023.

“Hau fahe exemplu Timor-Leste nian ba partisipante hotu konaba konstrusaun demokrasia eh konstrusaun Estadu hahu 2001 asembleia konstituinte, eleisaun presidensial iha tinan 2002, no tinan 20 nia laran ukun an ne’e ita eleisaun hamutuk dala lima ona hetan mos apoio husi Nasaun Unidu”, hateten Xefe Estadu, iha Novu Turizmu, Sexta-Feira, 19/05/2023.

Presidente haktuir ba partisipante sira katak Timor-Leste mos manan esperensia barak ona no ikus mai apoia, finansialmente no teknikamente, nasaun seluk hanesan Guine Bissau, Repúblika Afrika sentrál.

Horta mos hakle’an liu tan, iha diskursu, katak demokrasia la’os de’it atu realiza eleisaun, maibe iha demokrasia ne’e sidadaun tenki hetan justisa ida ne’ebe los, la husik ema ida atu hela iha kotuk, la deskrimina ema ho kor, rasa, etnia, jéneru, klase sosial ka relijiaun. Demokrasia mos tenki muda sidadaun sira nia moris.

Iha fatin hanesan presidente Komisaun Nasional Eleisaun (CNE-Sigla Portugéz), José Agostinho Belo hateten Ohin ne’e hanesan konferensia Internasional ida husi nasaun CPLP ho ASEAN husi Orgaun Eleitoral sira hamutuk ho CNE timor-Leste hodi fahe esperensia sira nian ho ita nian kona ba eleisaun ne’ebe sei lao.

“Partisipasaun husi nasaun seluk mai fahe mos esperensia kona ba sistema votasaun laos manual maibe sistema elektronik, ne’eduni ita mos sei aprende para tuir fali mai labele votasaun manual deit maibe tenki uja sistema elektronik hotu ona”, tenik Belo.

Seminario hala’o durante loron ida, iha ne’ebe hetan partisipasaun máxima husi Observador Internasional sira inklui mos observador nasional sira.

Reportagem : Eva Ximenes

 4,630 Tatal Lee,  1 Views Today